WiÄ™kszość z nas myÅ›li, że jama ustna i przeÅ‚yk to tylko miejsce wprowadzenia i transportu jedzenia do żoÅ‚Ä…dka. DokÅ‚adne żucie pokarmu jest nudne, zresztÄ… któż ma na to czas, a na niestrawność zawsze można wziąć tabletkÄ™, prawda? Nie do koÅ„ca…
PrawidÅ‚owe odżywianie zaczyna siÄ™ oczywiÅ›cie od sklepu spożywczego i kuchni, a w naszym organizmie już od jamy ustnej, wpÅ‚ywajÄ…c na wÅ‚aÅ›ciwe przyswojenie skÅ‚adników odżywczych, a przez to na zdrowie wszystkich tkanek i organów, wÅ‚Ä…czajÄ…c w to zÄ™by.
Co się dzieje przy jedzeniu na przykład owsianki?
Pierwsze co czujemy to zapach, temperatura, konsystencja. Kubki smakowe rozpoznają skład chemiczny jedzenia (i sygnalizują przyjemność), pojawia się więcej śliny produkowanej przez ślinianki, a żuchwa i język podsuwają kęsy pod zęby do rozdrobnienia.
Obecna w Å›linie mucyna wyÅ›ciela nabÅ‚onek i pokrywa zÄ™by, chroniÄ…c je przed uszkodzeniem. Amylaza i inne enzymy rozpoczynajÄ… trawienie, pewne zwiÄ…zki pobudzajÄ… żoÅ‚Ä…dek, wÄ…trobÄ™, trzustkÄ™ i jelita do przygotowania siÄ™ na przyjÄ™cie pokarmu. WodorowÄ™glany i fosforany neutralizujÄ… pojawiajÄ…ce siÄ™ w czasie gryzienia kwasy (które obniżajÄ… pH), chroniÄ…c szkliwo przed rozpuszczeniem, a jony wapnia, magnezu, fluoru sÅ‚użą do ich remineralizacji. Åšlina zawiera też caÅ‚y koktajl zwiÄ…zków bakteriobójczych i bakteriostatycznych, takich jak: lizozym, defensyny, cytostatyny, laktoferryna, peroksydazy Å›linowe, przeciwciaÅ‚a. Po skoÅ„czonym posiÅ‚ku Å›lina czyÅ›ci zÄ™by z reszek pokarmowych i nadmiaru bakterii.
JeÅ›li jednak nasza owsianka bÄ™dzie bardzo sÅ‚odka (cukier, suszone owoce), gÄ™sta, a do tego zjemy jÄ… w poÅ›piechu, bez gryzienia i mieszania ze Å›linÄ…, to grozi nam wiele problemów, zaczynajÄ…cych siÄ™ już od zÄ™bów, a koÅ„czÄ…cych na jelicie grubym. Niedobór Å›liny i nadmiar cukru sprawia, że bakterie bytujÄ…ce w jamie ustnej zaczynajÄ… siÄ™ bardzo szybko namnażać, produkujÄ…c kwasy, obniżajÄ…ce pH i rozpuszczajÄ…ce szkliwo zÄ™bów. Nadmiar bakterii prowadzi zaÅ› do stanów zapalnych przyzÄ™bia, zatok, żoÅ‚Ä…dka i dalszych odcinków przewodu pokarmowego.
Chcesz mądrze dbać o zęby? Pamiętaj o tych kilku zasadach:
- ogranicz spożywanie cukrów prostych oraz oczyszczonej mÄ…ki w każdej postaci (cukier, miód, syropy glukozo-fruktozowe, biaÅ‚a mÄ…ka, sÅ‚odycze, sÅ‚odzone napoje, suszone owoce i przetwory owocowe). Czytaj etykiety, bo cukier jest też w jogurcie, ketchupie, w wÄ™dlinach. Im mniej cukru tym mniej pożywki dla bakterii.
- ogranicz spożywanie produktów suchych (np. paluszki, chipsy), gÄ™stych i lepkich (batony, sosy), które przyklejajÄ… siÄ™ do pÅ‚ytki nazÄ™bnej, dokarmiajÄ…c bakterie. WiÄ™kszość z tych produktów i tak jest niezdrowa, wysoko przetworzona i maÅ‚o odżywcza.
- jedz wiÄ™cej warzyw (ok. 1 kg) i surowych owoców. Zawarte w nich witaminy, mineraÅ‚y, bÅ‚onnik i fitoskÅ‚adniki regulujÄ… ilość i rodzaj bakterii nie tylko w jamie ustnej, ale w caÅ‚ym przewodzie pokarmowym, uzupeÅ‚niajÄ… zasoby mineraÅ‚ów, dziaÅ‚ajÄ… przeciwzapalnie i odżywczo. Każdy posiÅ‚ek zaczynaj od warzyw.
- gryź dÅ‚ugo i dokÅ‚adnie mieszaj jedzenie ze Å›linÄ…. Im wiÄ™cej Å›liny tym lepiej i zdrowiej, nie tylko dla zÄ™bów i lepszego trawienia, ale dla smaku i utrzymania szczupÅ‚ej sylwetki!